نان محلی خراسان شمالی – فطیر چریش
نان چِریش، فطیر چریش یا قطاب چریش یکی از نانهای سنتی شمال خراسان است که با گیاهی پر خاصیت به نام چریش تهیه میشود. استان خراسان شمالی در تهیه انواع نانهای محلی یکی از ممتازترین استانهای کشور محسوب میشود. نان چریشی، قتلمه، نان چلپک، قطاب، چوزمه، کماج، فطیر جزغاله، نان ساجی و بیشمه تنها قسمتی از انواع نانهای سنتی شمال خراسان میباشد.
چریش گیاهی است شبیه تره که قسمت ابتدایی آن زرد رنگ است و قسمتی از آن درون خاک است و برگهای خوراکی سبز رنگ دارد که توسط غلاف سفید رنگی نگه داشته شده است. چریش یکی از انواع گیاهان بومی شمال خراسان است که از اواسط اسفند تا اوایل بهار در مناطق مختلفی از شمال خراسان همانند : شیروان، راز و جرگلان، ارتفاعات اسدلی و کوه شاه جهان اسفراین، سالوک، کوه بهار، قزلق و شوقان و جاجرم برداشت میشود. تقریبا در فصل بهار چیزی حدود به ۵۰ نوع گیاه بومی برای مصارف خوراکی و دارویی در شمال خراسان برداشت میشود.
گیاه چریش در فصل بهار در اغلب سبزی فروشیهای خراسان شمالی عرضه میشود. مردم بخصوص روستاییان با استفاده از این گیاه نان چریش و البته آشی به همین نام طبخ میکنند. کارشناسان امور تغذیه معتقدند چریش خاصیت سم زدایی دارد و برای حفظ سلامت گردش خون، سیستم گوارشی و سیستم ادراری مفید است. چریش برای درمان دیابت نیز مورد استفاده قرار میگیرد و التهاب ایجاد شده بر اثر آرتریت را کاهش میدهد. چریش به گیاه تصفیه کننده خون نیز معروف است و باکتریها و کرمهای روده را از بین میبرد. مصرف منظم چریش فشار خون را کاهش میدهد. همچنین چریش علاوه بر مصارف خوراکی در طب سنتی به عنوان درمان برخی از بیماریها همانند : عوارض لکههای پوستی، اگزما، شکستگی اعضای بدن، جلوگیری از ریزش مو و تقویت پیاز مو مورد استفاده قرار میگرفته است.
در نهایت نان یا فطیر چریش تهیه شده توسط بانوان روستایی شمال خراسان علاوه بر خاصیت فراوان دارای ویژگی ظاهری خوب، برشتگی، مزه و بوی خوشایند، بافت نرم و یکنواخت است.