صبحانه – Breakfast
صبحانه اوّلین وعده غذایی است که در هنگام صبح خورده میشود، وعدهٔ صبحانه معمولاً شامل یک یا چند نوع نوشیدنی (چای، قهوه، آب پرتقال و…)، لبنیات (پنیر، خامه و…) و غلات (نان، برنج و…) است که ممکن است با دانههای روغنی یا میوهها نیز همراه شود. بسیاری از متخصصین تغذیه، صبحانه را وعدهٔ بسیار با اهمیتی میدانند که در آغاز روز، انرژی و مواد مغذی مورد نیاز بدن را فراهم میکند.
هنگامی که وعدههای غذایی را به عمد یا به اجبار حذف میکند، میزان متابولیسم (سوخت و ساز) بدن وی برای نگهداری انرژی پایین میافتد. چنانچه این عمل یعنی حذف وعده غذایی ادامه پیدا کند، درصد بیشتری از میزان مصرف متابولیسم، کاهش میابد. در طولانی مدت، BMR فرد پایین میافتد و بدن میآموزد که با انرژی کمتری زنده بماند. نتیجه این عمل آنست که بدن چربیهای بیشتری را در بافت چربی ذخیر نماید.
همچنین در مطالعات مربوط به سودمندیهای مصرف صبحانه مشخص شدهاست که، افرادی که بطور منظم صبحانه میخورند چربی خون آنها بطور میانگین کمتر از افرادی است که عادت به مصرف صبحانه ندارند. واز طرف دیگر آنهایی که صبحانه نمیخورند، به احتمال زیاد در طول روز به خوردن غذاهای پر چرب که از نظر رژیم غذایی کم ارزش و بی ارزش اند روی میآورند و همین مسئله باعث بیمار شدن آنها میشود (از جمله دیابت و افزایش چربی خون). البته منظورمان از خوردن صبحانه، صبحانه سالم است نه بیسکویت و شکلات و تنقلات و آب میوههای غیر طبیعی. همه کودکان و بزرگسالانی که صبحانه نمیخورند تجربه علایم گرسنگی مانند خستگی، خواب آلودگی، و بیقراری داشتهاند؛ که این خود منجر به کاهش بیشتر کارایی در کنار مسایل و مشکلات شخصی افراد میگردد.
مزایای مصرف صبحانه
ذخیره انرژی برای انجام کارهای روزانه در شرایط عادی و شرایط خاص
کمک به درک بهتر مفاهیم و انجام کار بهتر در طول روز و تمرکز بهتر برای انجام وظایف حساس(کمتر شدن حوادث)
روشی بسیار عالی برای حفظ سلامتی و جلوگیری از افزایش وزن. افرادی که صبحانه سالم میخورند کنترل بهتری بر روی جلوگیری از افزایش وزن خود دارند
یکی از بهترین روشها برای تحریک حرکات روده و پیشگیری از یبوست (یکی ازعوارض یبوست ابتلا به سرطان روده بزرگ یا کولون)
افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) بدن و مصرف بهتر انرژی برای فرد
صبحانه در ایران
در ایران، انواع نان مسطح، پنیر فتا ایران یا ایرانی، کره، انواع مختلف مارمالاد سنتی و یا مربا، عسل، خامه (سرشیر) و چای داغ از آیتمهای اصلی صبحانه ایرانی محسوب میگردند. سایر اقلام، مانند خامه چرب، گردو، تخم مرغ آبپز سفت یا عسلی (نرم) و املت نیز برای صبحانه محبوب هستند.
به طور سنتی صبحانه، انتخابی است از کره و پنیر، کره و مارمالاد (مربا)، خامه عسل، کره و عسل یا پنیر که روی نان تازه مالیده شده و به اندازه یک ساندویچ لقمه زده می شود و با چای داغ مصرف میگردد. ترجیحاً چای با شکر شیرین میشود. یکی دیگر از مواد غذایی که معمولاً در ساعت سه تا پنج صبح و در فصل زمستان مصرف میشود حلیم نام دارد. حلیم، ترکیبی از گندم، دارچین، کره و شکر است که با گوشت بوقلمون، مرغ و یا گوسفند تکه تکه شده در طرف های بزرگ (دیگ) پخته میشود که به صورت گرم یا سرد و ترجیحاً گرم سرو میگردد. تقریباً در همه جای کشور، به ویژه مناطق سردسیر و معمولاً در ساعات اولیه صبح تعطیلات آخر هفته (صبح جمعه) کلهپاچه (غذایی خوشمزه، سنگین و مقوی تهیه شده از سر و ساق پاهای گوسفند) مصرف میشود.