روغن ذرت – Corn oil
روغن ذرت یک روغن گیاهی است که به فشردن گیاهک (جرثومه) دانه یا جوانه ذرت به دست میآید. این روغن برای پختوپز مناسب است و شامل ۱۳ درصد چربی اشباع شده، ۶۲ درصد چربی چند غیراشباعی و ۲۵ درصد چربی یک غیراشباعی میباشد. این روغن فاقد کلسترول است و یک قاشق غذاخوری از آن دارای ۱۴ گرم چربی و ۱۲۰ کالری انرژی میباشد. هزینه تهیه روغن ذرت نسبت به سایر روغنهای گیاهی بسیار پایینتر است و به همین دلیل روغن ذرت یکی از پر استفادهترین روغنهای خوراکی در دنیا میباشد.
ذرت یکی از غلات مهم است که منشأ آن قاره آمریکا میباشد و پس از گندم، بیشترین اراضی کشاورزی جهان به ذرت اختصاص دارد. ذرت تا قبل از سال ۱۴۹۲ میلادی (سال کشف آمریکا) در قاره آسیا، اروپا و آفریقا به عنوان یک گیاه زراعی شناخته شده نبود، اما این گیاه را از قرنها قبل در آمریکای مرکزی میشناختند و توسط مردم سرخپوست آمریکا کشت میشد و به همین سبب نام لاتین آن از یکی از طوایف سرخپوست بنام Marisi Mahig گرفته شده است.
روغن ذرت نیز همانند سایر روغنهای نباتی استفاده بسیاری در صنعت از قبیل : ساخت مواد شیمیایی و حشرهکشها، تولید لسیتین، تهیه رنگ و لاک، ترکیبات عایق، پوشش سطوح، صابونسازی، نساجی و همچنین برخی صنایع داروسازی دارد.
ذرت تقریباً حاوی ۴/۵ درصد روغن میباشد که حدود ۸۵ درصد این روغن در جوانه آن قرار دارد. روغن ذرت بوی ملایمی دارد و دارای ارزش غذایی زیادی میباشد. روغن جوانه ذرت منبع غنی از امگا ۳ (که یک اسید چرب ضروری است) میباشد.
مراحل جداسازی روغن جوانه ذرت به این شکل است که در فرآیند آسیاب مرطوب، جوانه جداسازی میشود و سپس خشک میگردد. سپس طی انجام عملیات مکانیکی توسط پرسهای حلزونی مداوم تحت فشار بالا و دمای متوسط، روغن از جوانه استخراج میگردد. روغن خام حاصل، جهت کسب کیفیت لازم برای مصارف غذایی تصفیه میشود.
تصفیه شامل مراحل صمغگیری، تصفیه قلیایی، رنگ بری، زمستانه کردن و بیبو کردن است که در طی این مراحل، صمغها، فسفولیپیدها، اسیدهای چرب آزاد، مواد رنگی، مومها و … از روغن حذف شده و طعم و بوی روغن بهبود مییابد.
روغن ذرت نقش مهمی در تأمین اسیدهای چرب ضروری و ویتامینهای K و E داشته و اثرات مفیدی بر سیستم قلبی عروقی و همچنین سیستم ایمنی دارد. این روغن حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای چرب غیراشباع و مقادیر کمی اسیدهای چرب اشباع شده است که از این نظر نیز برای سلامتی بسیار مفید میباشد.
برخی منابع، روغن ذرت را به عنوان ماده کاهشدهنده کلسترول معرفی کردهاند، اما نکته جالب آن که این روغن بهدلیل میزان بالای امگا ۶ نسبت به امگا ۳، هر دو جزء بد و خوب کلسترول را کم میکند! روغن خوب روغنی است که امگا ۳ بالا و امگا ۶ پایینتری داشته باشد. تحقیقات دیگری در زمینه فواید روغن ذرت نشان دادند که رژیم غذایی حاوی روغن ذرت احتمالاً یک نقش مهم کمکی در کنترل قند خون دارد و خاصیت ضد سرطانی این روغن (به خصوص سرطان روده) در حیوانات به اثبات رسیده است، البته لازم به ذکر است که با وجود ارزش غذایی مناسب، مصرف مقادیر بالای روغن موجب چاقی و بیماری میگردد و لذا مصرف مناسب آن توصیه میگردد.
لازم به ذکر است که روغن ذرت فاقد رنگدانه کلروفیل است، بنابراین مدت ماندگاری روغن ذرت، ۱۲ تا ۲۴ ماه میباشد، زیرا رنگدانه کلروفیل عمل اکسیداسیون روغن را در مقابل نور تسریع میکند.