آشنایی با عناب – Jujube

عناب با نام علمی (Ziziphus zizyphus) درختچه‌ای است متوسط که ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز می‌رسد. عناب بومی مناطق گرمسیر است، کشت آن در شمال آفریقا ،جنوب اروپا و نواحی مدیترانه رواج دارد.

 

برگ‌های این درخت کوچک، زیبا، شفاف،‌ متناوب و دندانه‌دار است . گل‌های آن کوچک و برنگ سبز مایل به زرد می‌باشد. میوه این درخت که عناب نامیده می‌شود برنگ قرمز و بشکل تخم مرغ و دارای یک هسته است‌. طعم عناب کمی شیرین است. میوهٔ زیتونی شکل عناب که دارای خواص دارویی بسیار زیادی می‌باشد در ابتدا سبز بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز درآمده و چروک می‌خورد. عناب را «خرمای قرمز» و «خرمای چینی» نیز می‌نامند.

 

 

عناب درختچه‌ای است خزان پذیر که به صورت مستقیم و یا کج و معوج رشد کرده و ارتفاعی بین ۵ تا ۱۰ متر پیدا می‌کند. برگ‌های بیضی شکلش کشیده، بدون کرک و سبز براق بوده و حاشیه‌هایش دندانه‌دار می‌باشد. گل‌ها سبز متمایل به زرد و بسیار کوچک بوده، قطرشان به ۵ میلی‌متر می‌رسد و دارای ۵ گلبرگ ناپیدا می‌باشند.

 

میوه‌های درخت بیضوی شکل و سفت بوده و طولشان به ۲–۳ سانتی‌متر می‌رسد. عناب نارس سبز و لغزنده بوده و طعمی شبیه به سیب دارد که پس از رسیدن به رنگ قرمز تیره درآمده و چروک می‌خورد. میوهٔ عناب که هسته‌ای دراز و باریک دارد در پاییز به طور کامل می‌رسد. مزهٔ آن شیرین، خوراکی بوده و دارای خاصیت دارویی می‌باشد.

 

عناب دارای لعاب فراوان است و حدود ۵% مواد پروتئینی، ۴%مواد قندی و مقدر زیادی ویتامین C و املاح دارد. این میوه منبع خوبی از ویتامین C و حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای مواد معدنی است. همچنین دارای پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فلور می‌باشد. در ضمن حاوی پکتین (به عنوان کلسیم پکتات) به عنوان فیبر محلول مؤثر در کاهش چربی و قند خون است. محتوای چربی کل میوه عناب بسیار کم است. نسبت اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی در میوه عناب بالا است.

 

در بریتانیا عناب را به صورت خشک‌شده و یا به صورت آب‌نبات‌های طعم‌دار همراه با چای عصر میل می‌نمایند. در کره، چین و تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار می‌دهند. در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده می‌شود و در آفریقا از آن کیک درست می‌کنند. عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده می‌شود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده می‌نمایند.

 

عناب از نظر طب قدیم ایران معتدل است. با این حال ابوعلی سینا اعتقاد داشت که عناب کمی سرد است. برخی از خواص عناب عبارتند از :

 

♦ عناب بدلیل داشتن لعاب زیاد نرم کننده سینه است.

♦ ملین است مخصوصا اگر آن را با آب و یا شیر بجوشانید.

♦ ادرار را زیاد می کند.

♦ عناب آرام کننده اعصاب است.

♦ خون را تمیز می‌کند.

♦ ضد سرفه است.

♦ خواب آور است و بیخوابی را برطرف می‌کند.

♦ جوشانده پوست درخت عناب داروی ضد اسهال است.

♦ آسم وتنگی نفس را برطرف می‌کند.

♦ برای معالجه و التیام زخم‎های کهنه گرد ریشه خشک شده عناب را روی آنها بپاشید.

♦ هسته عناب خواب آور است.

♦ خستگی شدید را برطرف می‌کند.

♦ رشد موی سر را زیاد می‌کند.

♦ جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می‌کند.

♦ جوشانده عناب برای سرفه و درد سینه مفید است.

♦ برای برطرف کردن ورم چشم ، عناب را به چشم بمالید.

♦ دستگاه هاضمه را تقویت می‌کند.

♦ حافظه را تقویت می‌کند.

♦ کم اشتهایی را برطرف می‌کند.

به این مطلب امتیاز دهید: