پنیر – Cheese
پنیر یک مادهٔ غذایی باستانی است که ریشه آن به دوران پیش از تاریخ بر میگردد. درباره تاریخچه پیدایش پنیر اطلاعاتی مهمی در دسترس نیست، اما زمانهای قدیم در مصر، یونان و روم باستان یک غذای محبوب بشمار میرفته است. بهترین روایتی که برای تولید اولین پنیر قبول شدهاست به ۱۰٬۰۰۰ سال پیش در منطقهای از خاورمیانه و یا آسیا بر میگردد، جایی که چوپانان از شکم خالی بزها بجای وسیلهای برای حمل شیر تازه استفاده میکردند. در این حین آنزیم موجود در شکم خشک شده بز به همراه گرمای نور آفتاب بر شیر اثر کرده و باعث دَلمه شدن (بسته شدن مایعات) آن میشود و آن را تبدیل به شیر بسته شده به همراه مایع پنیر میکند. گله داران این پنیر اولیه را از روی گرسنگی مصرف میکردند.
اما همان طور که میدانید، پَنیر یکی از گونههای لبنیات است که بطور گستردهای در صدها نوع مختلف از شیر تهیه و در اکثر نقاط جهان مصرف میشود. پنیر را از دَلَمَهشدن شیر، معمولاً شیر گاو، گاومیش، شتر٬ بز و گوسفند تهیه میکنند. شیر از طریق کشت باکتریها ترش یا اسیدی میشود. سپس با اضافه شدن آنزیم Rennen (مایهٔ پنیر) و یا یک جایگزین مانند سرکه یا آبلیمو دَلَمَه میشود و شیر بستهشده و آب پنیر بدست میآید.
پنیر به عنوان جزیی از گروه لبنیات، منبع خوبی از پروتئین، کلسیم و فسفر است. مصرف ۳۰ گرم پنیر (معادل یک قوطی کبریت ) در حدود ۸ گرم پروتئین و ۲۰۰ میلی گرم کلسیم به بدن می رساند. در حالی که ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم شیر (معادل یک لیوان شیر) چنین میزان کلسیمی را به بدن می رساند.
انواع پنیر بر اساس ویژگیهایشان در چند نوع دستهبندی مختلف قرار میگیرند. از جمله این ویژگیها نوع ترکیبات شیر، آنزیم مورد استفاده برای ترشکردن آن، رژیم غذایی حیوان، روش کار و میزان رطوبت پنیر میباشند.
در طب سنتی ایرانی اشاره به این شده است که پنیر یک ماده پروتئینی با طبع سرد است و نباید آن را با گوجه، خیار و هندوانه که طبع سرد دارند مصرف کرد. همچنین بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که : بر اساس عادت همیشگی در صبحانه و میان وعدهها پنیر را با گوجه و خیار یا هندوانه میخورند. این امر باعث بروز بسیاری از عارضهها و برخی بیماریها شامل دیابت، ام اس، اختلالات عصبی، گوارشی و غیره میشود. بهترین مصلح برای پنیر گردو، زیره، آویشن و سیاه دانه میباشد.
همچنین خوردن پنیر به تنهایی و در وعده صبحانه، فرد را دچار رخوت، سستی و بی حالی و کندی در یادگیری و کاهش تمرکز ذهن میکند. بهترین زمان مصرف پنیر، وعده شام و به همراه مصلحات آن میباشد. زیرا بیشترین میزان ترشح توسط غده پاراتیروئید در هنگام شب صورت میگیرد.