روغن گیاهی (نباتی) – Vegetable oil
روغن گیاهی یا روغن نباتی به آن دسته از روغن‌ها گفته می‌شود که دارای تری‌گلیسیرید هستند و معمولا در دمای محیط مایع می‌مانند. روغن‌های نباتی (گیاهی) را از گیاهان یا دانه‌ی آنها استخراج می‌کنند. روغن‌های نباتی همچون دیگر انواع چربی‌ها، از استرهای گلیسرین و همچنین از مخلوط انواع مختلف اسید چرب تشکیل یافته‌اند. در طب سنتی درباره اهمیت شناخت روغن‌ها اینطور بیان شده است که روغن‌هایی که دارای طبع گرم است، همانند روغن‌های حیوانی برای بدن مفید است و روغن‌های دارای طبع سرد برای بدن مضر است به جز روغن کنجد و زیتون.
شواهد تاریخی نشان می‌دهد که مصرف روغن‌های نباتی قدمت بسیار زیاد دارد، بطور مثال در ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای حوضه دریای مدیترانه و یونان باستان روغن زیتون پر مصرف‌ترین روغن خوراکی بوده است. همچنین مصرف روغن‌های گیاهی مخلوط شده با روغن‌های حیوانی در گذشته رواج داشته است.
روغن‌های گیاهی بر خلاف روغن‌های حیوانی که مصرف خوراکی و دارویی دارند، بیشتر مصرف صنعتی بخصوص در صنایع صابون‌سازی، عطرسازی، شمع سازی و صنایع آرایشی و بهداشتی داشته و دارند. روش جدید استخراج روغن از دانه‌ی گیاهان، به طریق شیمیایی و با استفاده از حلال‌های خاصی میباشد. این روش، محصول بیشتری تولید می‌کند، با صرفه‌تر است و سریع‌تر هم انجام می‌پذیرد. روشی دیگر برای استخراج روغن از دانه گیاهان، بدون استفاده از حلال صورت می‌گیرد و به استخراج فیزیکی معروف است. در این روش روغن را با روش‌های مکانیکی فشردن، استخراج می‌نمایند.
شروع روند گسترش شناخت روغن‌های گیاهی در مصارف صنعتی و البته خوراکی از سال ۱۷۸۰ صورت پذیرفت و بعد از سال ۱۹۱۱ با تولید انبوه روغن‌های نباتی و به علت ارزان بودن نسبت به چربی‌های حیوانی همانند چربی خوک جایگزین آنها شد. در ایران نیز در اواسط دهه ۳۰ شمسی اولین کارخانه روغن نباتی راه اندازی شد و به علت سهولت دسترسی و البته روش‌های تبلیغاتی در بین مردم به سرعت شناخته و مصرف شد. در سال ۱۹۳۰ در آمریکا با کشت انبوه سویا استفاده از روغن دانه سویا به سرعت وارد سبد مصرفی مردم و تبدیل به پرمصرف‌ترین روغن خوراکی شد و در نهایت در سال ۱۹۷۰ با شناخت مضرات فراوان روغن دانه سویا، روغن ذرت و روغن کانولا جایگزین روغن دانه سویا شد.
تا سال ۲۰۰۲ تمام باقی‌مانده یا تفاله گیاهان یا دانه‌های استفاده شده برای تولید روغن‌های نباتی بیشتر برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گرفت که از سال ۲۰۰۲ به بعد در بیشتر کشورهای جهان و بخصوص اتحادیه اروپا با شناخت کامل مضرات آنها استفاده از آنها برای خوراک دام کاملا ممنوع شد. یک نوع از روغن‌هایی که بصورت عمده در صنایع روغن‌سازی ایران استفاده می‌شود، روغن پومیس است که از تفاله زیتون تهیه می‌شود و در سایر کشورها استفاده صنعتی دارد که حتی برای خوراک دام به علت مضرات فراوان ممنوع شده است.
(Visited 1,033 times, 1 visits today)
پیشنهاد میکنیم این مطالب را هم بخوانید :
(4 رای، میانگین : 4٫75 از 5)
Loading...