خورش – Stew
خورش یا در اصلاح عامیانه خورشت به گروهی از غذاها گفته میشود که ترکیبی آبدار از سبزیجات سرخ شده و یا حبوبات آبپز هستند که همراه با گوشت پخته میشوند. کلمه خورش از فعل خور و به معنای خوردنی یا طعام است که در فرهنگ ناظم الاطبا این گونه توصیف شده است : آنچه از گوشت و روغن و سبزیها یا حبوبات و میوه پزند نیم مایع و با برنج پخته خورند، آنچه با چلو خورند از پختنیها.
هرودوت معتقد است که خورشها برای اولین بار هشت قرن قبل از میلاد مسیح توسط سکاها (شمال سرزمین پارتها) ابداع شده است. سکاها گوشت حیوانات را خرد و با آب مخلوط میکردند، سپس روی شعله میگذاشتند تا خوراکی فراهم آورند. برخی نیز معتقدند قبایل آمازونی از زمانهای بسیار دور گوشت حیوانات را به همراه برخی سبزیجات و آب میپختند و از این رو اولین ابداع کنندگان خورش هستند.
خورش در زبان انگلیسی معادل Stew آورده شده است. در ایران قدیم قوت اصلی مردم نان بوده است و برای قابل خوردن کردن آن چیزی با آن همراه میکردند که به آن “نان خورش” میگفتند. مثلاً سعدی می گوید «یکی نان خورش جز پیازی نداشت». به تدریج کلمه خورش به مفهومی سوا از نان اطلاق شد تا جایی که امروزه معمولاً خورشها، همراه برنج خورده میشوند.
در آشپزی ایرانی خورش کاربرد فراوان دارد و معمولاً خورش با نان یا برنج ساده، که ممکن است به صورت پلو یا کته تهیه شده باشد، خورده میشود. خورشهای ایرانی ترکیبی از گوشت، سبزیجات خشک یا تازه و حبوباتی چون عدس و لوبیا هستند. ایرانیان چلو خورش که به آن برنج و خورش هم گفته میشود را در غذاهای روزانه، میهمانیها و مراسم رسمی استفاده میکنند.